Dünyada yeni gelişen pazarlardan bir tanesi olan forex piyasası, 2011 yılı Ağustos ayında yayınlanan bir tebliğ ile Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetimine girmiştir. Böylece artık çoğu yatırım işlemleri, kaldıraçlı işlemler piyasası olarak adlandırılan bu pazarda işlem yapmak üzere SPK’dan izin almış kurumlar kanalıyla yapılmaya başladı. Bu aracı kurumlardan hizmet almadan forex işlemi yapmanız mümkün değildir.
Forex terim anlamı olarak İngilizce’deki Foregin Exchange yani döviz değişimi (kambiyo) kelimelerinin kısaltılmasından oluşmuştur. Tüm dünyada dijital olarak birbirine bağlı finansal merkezlerden meydana gelen devasa bir pazardır. Bir tane genel merkezi yoktur. İşlemlerin ağırlıklı gerçekleştiği merkezlere bakacak olursak Londra, Newyork, Tokyo, Frankfurt, Paris, Zürih, Singapur, Sidney ve Hong Kong gibi şehirleri sayabiliriz.
Forex Piyasasındaki Yatırım Araçları Nelerdir?
Ağırlıklı döviz işlemlerinin gerçekleştiği forex piyasasında dövizlerin dışında değerli madenler, petrol ürünleri ve çeşitli ülke borsalarının endeksleri de işlem görür. Dövizlerin değerleri dışında petrol fiyatlarındaki değişmeler, değerli madenlerin fiyatlarındaki değişimler ve ülke borsalarının değişimleri üzerinden de alım satım emirleri verilerek işlemler gerçekleştirilmektedir. Bu piyasada işlem gören dövizler ise majör ve minör dövizler olarak ikiye ayrılırlar.
Forex piyasasında ülke dövizleri aslında kısaltmalardan meydana gelmiş olan sembolleri ile temsil edilmektedir. Bu semboller vasıtasıyla uzun uzadıya yazılmadan sistemlerde gösterilebilmektedirler. Birkaç örnek vermek gerekirse Amerikan (İngilizcesi United States) Doları USD olarak, İsviçre (Confederatio Helvetica) Frankı ise CHF olarak sembolize edilmiştir. Burada genel kural ilk iki harfin ait olduğu ülkeyi üçüncü harfin ise o ülkenin para birimini belirtmesidir.
Majör Dövizler Hangileridir?
Majör dövizler Amerikan Doları (USD), Japon Yeni (JPY), İngiliz Sterlini (GBP), Avro (EUR), Kanada Doları (CAD), İsviçre Frangı (CHF), Avustralya Doları (AUD)’dan oluşan 7 adet dövizdir. Gerçekleştirilen forex işlemlerinin günlük hacmi devasa boyutlardadır. Dünya genelinde günlük 6 trilyon dolar düzeyinde alım ya da satım işlemi gerçekleşmektedir. Bu işlemlerin yüzde 65 ile 75 arasında kalan bölümü ise majör dövizler üzerinde gerçekleşmektedir. Bu kadar büyük bir pazar olması nedeniyle manipülasyonlardan etkilenmesi mümkün olmamaktadır. Ülkemizdeki büyüklüğü ise günden güne artmaktadır.
Minör Dövizler Nelerdir?
Minör dövizler ise genel olarak Yeni Zelanda Doları (NZD), Hong Kong Doları (HKD), Singapur Doları (SGD), Güney Afrika Cumhuriyeti Randı (ZAR), Türk lirası (TRY), Norveç Kronu (NOK), Polonya Zlotu (PLN), Meksika Pezosu (MXN), İsveç Kronu (SEK) ve Çin Offshore Yuanı (CNH)’ndan meydana gelmektedir.
Döviz Alım Satım İşlemleri Nasıl Gerçekleştirilir?
Forex piyasasında döviz alım satım işlemleri, ülke dövizleri arasındaki parite üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bu sistemde bir baz döviz bir de karşıt döviz bulunmaktadır. Bir dövizin başka bir dövize oranına parite adı verilmektedir. Yani bir ülke parasının diğer bir ülke parası karşısında değerini göstermektedir. Bir örnek vermek gerekirse USD/TRY paritesi 1 Amerikan Doları’nın ne kadar Türk Lirası ettiğini göstermektedir. Burada USD baz döviz, Türk Lirası ise karşıt dövizdir. Biz de forex piyasasındaki döviz alım ya da satım işlemlerimizi bu pariteler üzerinden gerçekleştirebiliriz. Zaten bu oranlamaları gösteren pariteler olmasa alım satım yapabilmek için bir değer tespit edemeyiz.
Forex Piyasasında Döviz Alım Satım İşlemlerinin Yararları
Bu pazarda döviz alım satım işlemleri yapmak çeşitli avantajlara sahip olmak anlamına gelmektedir. Normal döviz işlemleri ancak mesai saatleri içinde gerçekleştirilebilirken forex pazarında hafta içi 5 gün 24 saat kesintisiz olarak döviz alım ya da satım işlemi yapabilirsiniz. Bu da dünyada saat farkları nedeniyle bir ülkenin finansal piyasaları kapanırken diğerinin açılmış olması ile sağlanmaktadır. Forex işlemleri ülkemizde pazar gecesi saat 24:00’da başlar ve cuma günü saat 24:00’da biter.
Bir diğer avantaj ise bu piyasada bir kaldıraç etkisinin olmasıdır. Yani 1 liralık teminat yatırarak 100 liralık işlem yapmanıza imkân verilir. İzin verilen maksimum kaldıraç oranı ülkemiz için 1’e 100’dür. Bu sayede o kadar paranız olmasa da doğru öngördüğünüz bir gelişme ile ciddi kazançlar elde edebilirsiniz.
Sağlanan olanaklardan bir tanesi de çift yönlü olarak işlem yapılabilmesidir. Bu piyasada hem alım hem de satım işlemi yapabilirsiniz. Normalde satım işlemi için o dövize sahip olmanız gerekir. Ancak bu piyasada sahip olmasanız da bir dövizin başka bir döviz karşısındaki değerinin düşeceğini düşünüyorsanız, onun için bir seviyede satış emri verebilirsiniz. Eğer o dövizin değeri belirlediğiniz seviyeden daha aşağı düşmeye başlarsa kar elde etmeye başlarsınız. Yani bu piyasada sadece fiyatlar yükselirken değil aynı zamanda düşüşlerde de ciddi paralar kazanabilirsiniz. Bu da çok ciddi bir avantaj olarak karşımıza çıkmaktadır.
